انواع لاستیک های فرمول یک ؛ قوانین و تفاوت ها

انواع لاستیک های فرمول یک را در این نوشتار بررسی خواهیم کرد. برای آشنایی با این لاستیک‌ها، تفاوت‌ها و کارکرهای هر یک تا پایان با ما باشید.

همه دوستداران فرمول یک طبیعتا می‌دانند که در این مسابقات تایرهای گوناگونی برای ماشین‌ها استفاده می‌شود. اما تفاوت این تایرها با هم چیست و برای استفاده از آن‌ها چه قوانینی وجود دارد؟

پیرلی یکی از شناخته شده‌ترین شرکت‌های تولید تایر برای ماشین‌های فرمول یک است که مدت‌ها است مسئولیت تامین لاستیک اتومبیل‌های مسابقات فرمول یک را بر عهده دارد.

تایر یک بخش مهم و ضروری در این مسابقات است و بسیاری از استراتژیست‌های تیم‌ها و رانندگان برای اینکه در هر مسابقه و یا هر دور مسابقه از چه نوع تایری استفاده کنند حساب و کتاب‌ دقیقی انجام می‌دهند. درواقع استفاده از انواع تایرها و ترکیب آن‌ها همواره بخش مهمی از برنامه و استراتژی تیم‌ها است. در این نوشتار بنابر اهمیت مسئله تایرها به انواع لاستیک های فرمول یک می‌پردازیم.

انواع لاستیک های فرمول یک

جالب است بدانید تایرهای مسابقات فرمول یک همان تایرهایی است که برای هواپیما‌های عظیم‌الجثه استفاده می‌شود. با این تفاوت که در هواپیما تعداد بیشتری از این تایرها در کنار هم قرار می‌گیرد. همین نکته حکایت از قدرت و مقاوت این تایرهای خاص دارد.

در واقع هر لاستیک اتومبیل فرمول یک توان تحمل 3 تن بار عمودی و 4 تن بار افقی را دارد و این بدان معناست که به خوبی نیروهای عمودی و عرضی خودرو در سرعت‌های بالا را مهار می‌کند.

این تایرها در دمای 160 سانتی‌گراد عملکرد بهتری دارند و اگر سرد شده یا در دمای معمولی استفاده شوند هیچ چسبندگی با جاده ندارند. به همین دلیل بخش مهمی قبل از شروع مسابقه مربوط به گرم کردن تایرها توسط تیم است. دمای تایرها در بالاترین حد خود به 900 تا 1200 درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد.

اما شرایط پرفشار کاری و سرعت مسابقات فرمول یک سبب شده تا تایرها عمر کوتاهی داشته باشند. این تایرها در هر دقیقه چیزی معادل 3 هزار دور ثبت می‌کنند و این بدان معناست که در بهترین حالت 200 کیلومتر عمر مفید دارند. این در حالی است که تایر یا لاستیک خودروهای امروزی عمر متوسط 60 هزار کیلومتری دارد. باد داخل تایرهای فرمول یک نیز نیتروژن خالص است تا بخار آب موجود در هوا در دماهای بالا منجر به خورندگی تایرها از درون نشود. به نظر این مقدمات برای بحث از انواع لاستیک های فرمول یک ضروری بود. در ادامه با ما باشید.

بیشتر بخوانید:

احتمال انتقال سردار آزمون به منچستریونایتد ؛‌ سردار شاگرد رانگنیک می‌شود؟

بهترین راننده های فرمول یک تاریخ جهان ؛ از شوماخر تا همیلتون

جنس و قیمت انواع لاستیک های فرمول یک

چنین لاستیک‌هایی با این سطح از مقاومت و شدت فشاری که در مسابقات متحمل می‌شوند طبیعتا از ترکیب خاصی از مواد اولیه تهیه شده است. درواقع جنس تایرهای فرمول یک ترکیبی از کولار به همراه نایلون و پلی‌استر بسیار مقاوم است که در شبکه‌های بسیار پیچیده‌ای به هم تابیده می‌شوند.

کولار یکی از 5 ماده سخت و مقاوم جهان است که در زمان تولید خود به عنوان سخت‌ترین ماده دنیا شناخته می‌شد. این ماده از همان ابتدا در راستای تولید تایرهای فرمول یک تولید شد اما امروزه در جلیقه‌های ضدگلوله نیز کاربرد دارد.

با این اوصاف بالطبع قیمت انواع لاستیک های فرمول یک نیز بسیار بالاست. قیمت یک دست کامل تایرهای فرمول یک به طور میانگین چیزی معادل 1600 دلار است که به دلیل مصرف بالای آن و نیاز مداوم به تایر، تیم‌ها سالانه به طور میانگین چیزی معادل 2 میلیون یورو صرف تایر می‌کنند. در ادامه این بحث به انواع لاستیک های فرمول یک می‌پردازیم.

انواع لاستیک های فرمول یک

تایر‌های مورد استفاده در فرمول ۱ بر حسب شرایط جوی و پیست به ۳ دسته تقسیم می‌شوند:

لاستیک‌های اسلیک یا صاف و بدون آج که برای هوای خشک استفاده می‌شوند. این تایر‌ها خود نیز به ۴ دسته تقسیم می‌شوند:

1. سخت که کمترین چسبندگی ولی بیشترین دوام را دارد و با نوار نارنجی حاشیه لاستیک مشخص می‌شود.
2. متوسط که چسبندگی بیشتری و دوام کمتری را به ارمغان می‌آورد و با نوار سفید رنگ حاشیه لاستیک مشخص می‌شود.
3. در نهایت نیز نرم و بسیار نرم قرار دارند که به ترتیب با رنگ‌های زرد و قرمز در حاشیه لاستیک مشخص می‌شود و بیشترین چسبندگی و کمترین دوام را از خود بروز می‌دهند.

نوع بعدی تایر‌های میانگین قرار دارند که دارای آج هستند و برای شرایط جوی خیس استفاده می‌شوند ولی نباید آب زیادی روی مسیر حرکت خودرو باشد. این تایر‌ها با رنگ سبز در حاشیه خود مشخص می‌شوند.

آخرین نوع تایر‌های فرمول۱ نوع خیس هستند که برای شرایطی که باران شدید در حال باریدن است و آب زیادی روی پیست جمع شده است، استفاده می‌شوند. این تایر‌ها در حاشیه خود با نوار آبی رنگ مشخص می‌شوند.

قوانین رنگبندی تایرها اما تا فصل 2020 دوام داشت. برای فصل 2020 ما لاستیک هایی را با نام C1 تا C5 داریم که رنگامیزی شده اند و نسخه C1، سخت ترین نوع و C5 نرم ترین نوع این دسته بندی می باشد. ویژگی این تایرها نیز کمی نسبت به گذشته تغییر کرده است و طوری طراحی شده است که مقاومت نسبت به بیش گرمایش افزایش یافته و پیوستگی بیشتری را در هربار استفاده نیز داشته باشد.

بیشتر بخوانید:

لیست رانندگان فرمول یک 2022 [+ رتبه بندی و جدول امتیازات]

بهترین ماشین های فرمول 1 از نظر شتاب، سرعت و سوخت [+مشخصات فنی]

لاستیک C1

همانطور که گفتیم C1 سخت‌ترین نوع تایرها در دسته‌بندی جدید است. این مدل برای پیست‌هایی طراحی شده که بیشترین بارگذاری انرژی را در تایرها دارد و به لحاظ فنی شامل پیچ‌های سریع، سطوح ساینده یا پیست‌هایی با دمای محیطی بالا می‌شود. این مدل برای رسیدن به دمای عملیاتی فرایند نسبتا زمان‌بری را پشت سر می‌گذارند اما در عوض بیشترین دوام را دارند و فرسایش کمی دارد. رنگ سفید در دیواره تایر نشانه این مدل است.

لاستیک C2

مدل دوم یا لاستیک C2 همان تایر مدیوم قبلی است که ترکیبی مناسب و همه کاره مناسب تایرهای سخت است و در پیست‌هایی با سرعت دما و بارگذاری انرژی بالا کاربرد دارد. این نوع تایر همخوانی فوق‌العاده بالایی با انواع پیست‌ها دارد. این نوع تایر یک بند رنگی سفید یا زرد در کناره‌ها دارد.

لاستیک C3

مدل سافت یا نرم که بالانس خوبی میان عملکرد و دوام ارائه می‌کند. این مدل یک تایر بسیار مناسب است که همخوانی خوبی با انواع پیست‌ها دارد. این مدل معمولا با رنگ قرمز یا بند رنگی سفید زرد نشان داده می‌شود.

لاستیک C4

این لاستیک که با بند رنگی زرد یا قرمز نشان داده می‌شود نسخه بهبود یافته لاستیک‌های اولتراسافت گذشته است. این مدل لاستیک‌ها بسیار مناسب پیست‌های تنگ و پر پیچ و خم است و عملکرد مناسبی ارائه می‌کند. اما نقطه منفی آن دقیقا عمر کوتاه آن است. این تایرها به سرعت گرم می‌شوند و در نتیجه مقاومت بالایی ندارند. حالا ترکیب جدید کمی تغییر یافته با استفاده‌های گسترده‌تری قابل کاربرد است.

لاستیک C5

این لاستیک برابر همان هایپرسافت یا نرم‌ترین ترکیب ممکن در تولیدات پیرلی است. نرم‌ترین ترکیب به معنای سریعترین نیز است و در نتیجه این مدل مناسب پیست‌هایی با چسبندگی مکانیکی بالاست و سرعت و چسبندگی بالاتر اما دوام بسیار کمتری را ارائه می‌دهد. این لاستیک تنها با رنگ قرمز مشخص می‌شود و نکته کلیدی درباره استفاده از آن با توجه به عمر کوتاهش استخراج تمام توان لاستیک است. در ادامه انواع لاستیک های فرمول یک به تایرهای بارانی می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید:

گرانترین بازیکنان فوتبال ایران 2021 ؛ گران‌قیمت‌های لیگ و لژیونرها

بازیکنان ایرانی فیفا 22 ؛ بررسی قدرت، چهره و ریتینگ

لاستیک‌های بارانی

لاستیک‌های بارانی و خیس نیز در سال جدید با الگو طراحی خاصی ارائه شدند. الگوی آج‌های متفاوت و ساختاری جدید کارایی این تایرها را بهبود بخشیده است. حالا تنها یک نوع لاستیک بارانی و یک نوع لاستیک خیس با کارآمدی بالا مناسب برای همه پیست‌ها ارائه شده است.

رنگ این تایرها برخلاف تایرهای اسلیک تغییری نکرده و همچنان با برند سینتوراتو شناخته می‌شود. تایرهای اینترمدیت به عنوان یک لاستیک مناسب در فضای بارانی کارآمد است و در پیستی که هیچ آب ساکنی نیست یا در حال خشک شدن است مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این تایرها 30 لیتر به ثانیه آب را در سرعت 300 کیلومتر پاشش می‌کنند. ترکیب جدیدی ایجاد شده که بازه کاری را افزایش می‌دهد و پل خوبی میان تایرهای خشک و کاملا بارانی برقرار می‌کند.

لاستیک های خیس (Wet)

لاستیک‌های تمام بارانی خیس بهترین گزینه برای بارش‌‌های بسیار سنگین هستند. این تایرها تا 85 لیتر بر ثانیه آب را در سرعت 300 کیلومتر پاشش می‌کنند. این مدل جدید برای افزایش مقاومت نسبت به احتمال آکواپلن شدن ارائه شده و چسبندگی بیشتری را در بارش‌های سنگین ارائه می‌کند. به علاوه قطر این ترکیب 10 میلی‌متر بیشتر از انواع ترکیب‌های اسلیک است.

پدیده آکواپلن شدن (aquaplaning) یا hydroplaning زمانی رخ می دهد که یک لایه آب بین تایرهای یک خودرو/هواپیما یا هر وسیله حمل و نقل دیگری که با چرخ راه می روند با زمین ایجاد می شود و سبب از دست رفتن کشش و پایداری می شود که می تواند منجر به عدم پاسخگویی خودرو به ورودی های کنترل شود.

انتخاب انواع لاستیک های فرمول یک چگونه است؟

انتخاب از میان انواع لاستیک های فرمول یک در هر مسابقه بستگی تام به 3 عامل اصلی دارد. این سه عبارتند از سختی سطح پیست، دمای هوا و البته دمای پیست. احتمالا در مورد فرمول یک بعضا شنیده‌اید که راننده باید لاستیک‌ها را در دمای عملیاتی قرار دهد. خب باید بدانید هر مدل تایر یک دمای عملیاتی خاص خود را دارد و اینگونه نیست که صرفا تایرها برای چسبندگی بیشتر گرم شوند.

اگر لاستیک‌ها بیش از اندازه گرم شوند، تاول می‌زنند و یا قسمت‌هایی از آن‌ها کنده می‌شود و بالعکس اگر بیش از حد سرد باشند ممکن است دچار دانه دانه شدن یا همان grainings شوند که سرعت فرسایش تایر را افزایش می‌دهد. لاستیک تنها در شرایطی که در دمای ایده‌آل و عملیاتی خود باشد بهترین عملکرد را ارائه می‌دهد و در غیر این‌صورت کار راننده بسیار دشوار خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

• گرانترین باشگاه‌های فوتبال جهان 2021 ؛ ارزشمندترین و پولدارترین‌ها!
• زیباترین کیت‌ها فوتبال 2021 ؛ با بهترین لباس‌ها آشنا شوید!
• بهترین گل‌های مهدی طارمی در پورتو ؛ از لیگ برتر پرتغال تا لیگ قهرمانان اروپا

قوانین استفاده از انواع لاستیک های فرمول یک

خب همانطور که هر مورد جزئی در فرمول یک شامل قوانین خاصی است، لاستیک‌ها نیز قوانین خاص خود را دارند. برای مثال در فصل 2020 اینگونه اعلام شد که هر تیم می‌تواند از 13 ست تایر اسلیک برای هر خودرو استفاده کند اما هر تیم فقط حق انتخاب 3 ترکیب از 5 ترکیب را دارد.

مثلا در اولین مسابقه فصل 2020 در اتریش تیم‌ها ترکیب‌هایی از C3، C2 و C4 را انتخاب کردند. انتخاب‌های یک تیم می‌تواند برای هر خودرو متفاوت باشد. برای هر خودرویی هشت ست تایر سافت، سه ست مدیوم و دو ست هارد در دسترس است.

پیرلی 2 ست را که به نظر می‌رسد باید برای مسابقه در دستس باشد انتخاب می‌کند و نرم‌ترین ست را نیز برای آخرین قسمت تعیین خط کنار می‌گذارد. تیم‌ها می‌توانند 10 تایر از سه ست را برای هر گرندپری انتخاب کنند.

راننده‌ها باید حداقل از دو ست مختلف در یک مسابقه خشک استفاده کنند. در هر آخر هفته تیم‌ها تایرهای خود را به پیرلی تحویل می‌دهند. اولین ست پس از 40 دقیقه تمرین اول، یک ست در پایان تمرین اول، دو ست در پایان تمرین دوم و دو ست در پایان تمرن سوم بازگردانده می‌شود. این قضیه منجر به این می‌شود که تیم‌ها تنها هفت ست را برای مرحله تعیین خط و مسابقه در دسترس داشته باشند.

تیم ها باید تایرهای انتخابی خودشان را هشت هفته پیش از مسابقات اروپایی و ۱۴ هفته پیش از مسابقاتی که باید با پرواز هواپیما صورت بگیرد به فیا گزارش دهند. تصمیم تیم ها تا دو هفته پیش از مسابقه محرمانه نگه داشته می شود.

بیشتر بخوانید:

• معرفی ورزشگاه‌های جام جهانی قطر 2022 [تصاویر و امکانات]
• جایزه پوشکاش 2021 ؛ گل‌های نامزد شده و شانس اول برنده
• بازگشت لیونل مسی به بارسلونا ؛ ماجرا چقدر جدی است؟
• خداحافظی ترابی از تیم ملی ؛ ماجرا چیست؟
• جایزه لو یاشین چیست؟
• برنده جایزه گلدن بوی 2021 ؛ جایزه پسر طلایی چیست؟
• علت توپ طلای 2021 ؛ لیاقت فردی یا مسائل تبلیغاتی!
• ماجرای کناره‌گیری السد از لیگ قهرمانان آسیا چیست؟

نظر شما در خصوص انواع لاستیک های فرمول یک چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با اسپورتیم در میان بگذارید.